THAM QUAN TẬP HUẤN TẠI CÁC THƯ VIỆN Ở SINGAPORE

22/12/2015

Từ ngày 14/12/2015 đến 18/12/2015, đoàn cán bộ Thư viện Khoa học Tổng hợp đã có chuyến tham quan và trao đổi kinh nghiệm thực tế tại các thư viện Singapore trong khuôn khổ dự án Bánh xe tri thức mà Quỹ Quốc tế Singapore (SIF) và Thư viện Khoa học Tổng hợp TP.HCM đã ký kết từ tháng 5.2014. Đây là chương trình tập huấn lần thứ 2, tiếp theo chương trình đã được tổ chức tại Thư viện Khoa học Tổng hợp hồi tháng 8.2015. Tham gia chuyến tập huấn còn có 2 cán bộ thư viện tỉnh là Đồng Tháp và Vũng Tàu.
Đoàn đã tìm hiểu các hoạt động tại Trung tâm lưu trữ quốc gia và tại 5 thư viện khác nhau ở Singapore, bao gồm Thư viện Quốc gia, Thư viện Trung tâm cộng đồng, Thư viện vùng Jurong, Thư viện Pasir Ris, Thư viện Orchard, để thông qua đó hiểu rõ thêm về tầm nhìn, sứ mệnh, chức năng và các dịch vụ thư viện ở mỗi loại hình thư viện tại Singapore.

Nhìn chung, mỗi loại hình, cấp độ thư viện có những đặc trưng riêng nhưng tất cả đều hướng đến một mục tiêu chung là vì người sử dụng, vì cộng đồng và để chia sẻ kiến thức, kết nối với thế giới. Thư viện Quốc gia hướng đến phục vụ nhu cầu nghiên cứu với không gian rộng và yên tĩnh, các tài liệu chuyên sâu, chuyên đề. Thư viện phục vụ cộng đồng đúng nghĩa với không gian thoải mái, tiện lợi và thân thiện cho người dân, giờ giấc linh hoạt, các dịch vụ miễn phí hoàn toàn. Các thư viện trong các khu trung tâm mua sắm lớn lại thu hút người sử dụng bằng những thiết kế mang tính nghệ thuật, hoàn hảo, không gian ấm cúng và là điểm dừng chân giải trí lý tưởng sau khi mua sắm. Thư viện vùng lại rộng lớn với không gian xanh thân thiện, có nhiều khu vực cho các lứa tuổi khác nhau, nhiều mục đích khác nhau như giải trí, sinh hoạt đội nhóm, ca hát, biểu diễn nghệ thuật, trưng bày triển lãm của các tổ chức, cá nhân…

Tại Thư viện Quốc gia Singapore, đoàn được xem video clip giới thiệu chức năng và các dịch vụ của Thư viện Quốc gia Singapore, tham quan khu vực sách về kinh doanh, khoa học kĩ thuật ở tầng 7, khu vực sách khoa học xã hội, văn học, nghệ thuật ở tầng 8, khu vực sách ngôn ngữ Malaysia, Trung Quốc ở tầng 9, khu vực sách về Singapore và Châu Á ở tầng 11…
Tham quan Thư viện trung tâm cộng đồng giúp đoàn hiểu thêm về lịch sử hình thành Thư viện Quốc gia, các kiosk mượn trả tài liệu tự động cũng như các dịch vụ hiện đại phục vụ người dùng. Đoàn còn được tham quan Thư viện xanh dành cho thiếu nhi (My Tree House), là thư viện sử dụng các vật liệu tái chế để xây dựng không gian cho trẻ em, bao gồm các dịch vụ nổi bật như cây tri thức tương tác, cây dự báo thời tiết, các khu vực đọc sách điện tử bằng hình động cho trẻ em, và các sách thiếu nhi sắp xếp theo đa dạng chủ đề, đặc biệt là các sách giáo dục trẻ em về chủ đề môi trường về cây cối, con vật, thiên nhiên, thời tiết, biến đổi khí hậu…
Đến tham quan Thư viện vùng Jurong, đoàn được tìm hiểu về khu vực thư viện dành cho tuổi teen “Verging All Teens” và khu vực dành cho trẻ em từ 0 đến 6 tuổi (Early Literacy Library) với các chủ đề sách được phân chia rõ ràng từng khu vực như hình dạng hình học, ngôn ngữ, con số, thơ ca và nhạc… để cha mẹ dễ lựa chọn sách đọc cho trẻ em, khu vực sân khấu kể chuyện sách, khu vực thay đổi trang phục theo nhân vật trong truyện và trang phục hướng nghiệp, khu vực phòng giữ trẻ nhỏ cho các bà mẹ có trẻ sơ sinh muốn đến thư viện…

Điều bất ngờ khi đến Thư viện Pasir Ris, đó là thư viện được bày trí rất hiện đại và đẹp nằm trong khu trung tâm mua sắm lớn. Ở khu vực dành cho bạn đọc người lớn, thư viện thu hút đoàn tham quan với thiết kế kệ sách độc đáo và cách sắp xếp sách quay mặt bìa về phía trước để thu hút bạn đọc, các ghế đọc sách hình cây tre được thiết kế bao bọc lấy người đọc tạo không gian riêng tư, khu vực mượn và trả sách tự động (booking, reserving and collecting books, returning books)…Ở khu vực thư viện thiếu nhi được thiết kế kệ sách, bàn ghế thấp phù hợp cho trẻ em. Ngoài ra, thư viện còn có khu vực sách dành cho tuổi thiếu niên (teenagers) do thiếu niên tự quản lý, với cây sách để bạn đọc tự bình luận sách và chiếu những video giới thiệu sách cho bạn đọc.
Thư viện Orchard cũng là một thư viện nằm trong khu trung tâm thương mại. Đây là thư viện chuyên về nghệ thuật, thiết kế và sáng tạo, với các khu vực kệ sách xếp theo chủ đề Con người, Thiết kế, Không gian, Lối sống, Nghe nhìn, Sản phẩm… Đoàn tham quan ấn tượng với thiết kế hình dạng kệ sách, không gian, ánh sáng và những chiếc ghế ngồi hình kén độc đáo, sáng tạo, khu vực tường báo, tạp chí đa dạng, phong phú, khu vực thiết kế cho tổ chức chương trình thay đổi cơ động theo hình thức chương trình, và máy hướng dẫn sử dụng thư viện tự động…
Đến Trung tâm lưu trữ quốc gia, đoàn hiểu thêm về những quy trình bảo quản các dạng tài liệu như tài liệu giấy (sách, báo, tạp chí), băng đĩa từ, các cuộc phỏng vấn các nhân vật lịch sử…
Một vấn đề nổi bật được nhận thấy là sự nhiệt tình, chuyên nghiệp và lòng yêu nghề của cán bộ thư viện. Tất cả mọi người đều tự tin, tự hào về công việc mình đang làm và nếu có thể chia sẻ, họ cũng rất khéo léo để lôi cuốn bạn đọc tham gia vào những hoạt động của thư viện. Ngược lại, khi thiết kế các dịch vụ, không gian cho thư viện, họ đều tham khảo ý kiến người dùng. Đó cũng là những kinh nghiệm, những bài học quý báu mà đoàn tham quan cần suy nghĩ và học tập.

Một số hình ảnh trong chuyến đi: